آنچه در این خلاصه کتاب میآموزید:
بیشتر مردم به همه چیز با نگرش “هرچه بادا باد” نگاه میکنند؛ اما ریچارد موران اینطور نیست. او معتقد است که این بیتوجهی و بیعملی در هر شرایطی و برای هر تصمیم کوچک و بزرگی زیانبار است. به نظر او، افرادی که به انتخابهای خود اهمیت نمیدهند، خود را به بیعملی محکوم کرده و معنای زندگی را گم میکنند. موران در این کتاب، شما را به یک تحول بزرگ تشویق میکند. او با شور و اشتیاق نشان میدهد که توجه و تلاش برای بهبود دنیا با اقدامات و تصمیمهای مثبت، وجه تمایز انسان از حیوان است. آیا شما توجه میکنید و اهمیت میدهید؟ یا بیعلاقه و بیهدف هستید؟ موران روش و دلیل اهمیت دادن، اتخاذ تصمیمهای صحیح و عمل بر اساس آنها را با دقت برایتان توضیح میدهد.
گفتن “هرچه بادا باد” به معنی نبود تعهد و توجه است:
هر سال، کالج ماریست در نیویورک یک نظرسنجی برای تعیین منفورترین کلمه مورد استفاده آمریکاییها در مکالمات روزمره انجام میدهد و هر سال هم عبارت “هرچه بادا باد” برنده میشود. این یک اصطلاح سه کلمهای و نشانه شکایت، نبود فکر یا توجه و کنار گذاشتن کامل تلاش، کار گروهی و همکاری است. گفتن “هرچه بادا باد” فقط یک بیتوجهی ساده به مشکلات یا شرایط نیست، بلکه به شما تلقین میکند هیچ چیزی اهمیت ندارد. این نگرش نه فقط بر شما که گوینده آن هستید، بلکه بر همه اطرافیان اثر میگذارد. “هرچه بادا باد” یک نوع طفره رفتن و خطرگریزی است که مانع تعهد میشود و تصمیمگیری را به تأخیر میاندازد.
واقعیت این است که تصمیمهای شما مهم است:
انتخابها و اقداماتی که بعد از آن انتخابها انجام میدهید، به زندگیتان ارزش میدهد. شاید مدیرعامل یا رهبر تیم نباشید؛ اما مسئول زندگی و شغل خود هستید و نباید این فرصت را از دست بدهید.
افراد آگاه میدانند که حتی تصمیمهای جزئی میتواند حیاتی باشد:
افرادی که هرگز نمیگویند “هرچه بادا باد”، آگاه، متعهد، خودشناس، پاسخگو و مسئولیتپذیر هستند. آنها انتخاب میکنند، مسئولیت این انتخابها را میپذیرند و آنها را با رفتار فعال و سازگار پیگیری میکنند. آنها در انتخابهای مهم، انتخابهای جزئی و هر نوع انتخاب دیگری قاطع هستند و میدانند تصمیمهایی که در طول روز میگیرند، اثرات طولانیمدت و چند برابری بر زندگیشان دارد.
با این که تصمیمگیری معمولاً شبیه یک میدان مین و مبهم است؛ اما در اکثر موارد میتوانید انتخابهای خود را ساده کرده و به یکی از سه روش زیر عمل کنید:
- به شرایط موجود بچسبید،
- اصلاحات جزئی انجام دهید یا
- تحول بزرگ ایجاد کنید.
مثلاً اگر از شغلتان ناراضی هستید، میتوانید:
- در همین شغل بمانید و سعی کنید وضعیت خود را بهبود بخشید،
- دنبال شغل دیگری بروید که برایتان مناسبتر باشد یا
- کاملاً با دنیای شغل و شرکتهای مختلف خداحافظی کنید و به یک جزیره دورافتاده گرمسیری بروید.
اغلب مردم گزینه 1 را انتخاب میکنند. شاید خیلیها هم گزینه 2 را انتخاب کنند و فقط افراد کمی به تعداد انگشتان دست با گزینه 3 راضی میشوند. چه انتخابتان تحولساز باشد و چه نباشد، شغلتان را با فکر، آگاهی و هدفمندی انتخاب کنید. وقتی هدفتان شفاف باشد، انتخابهایتان هم شفاف میشود.
وقتی هدف روشنی نداشته باشید، نمیتوانید اقدامات قاطع و شفافی انجام دهید. شاید احساس کنید فلج شدهاید و نمیتوانید یک مسیر مستقیم برای پیشرفت پیدا کنید. اهداف، همیشه مسیر اقدامات و نتایج را مشخص میکنند. مثلاً اگر هدفتان افزایش حقوق یا ارتقای شغلی است، باید دنبال آن باشید. اگر قصد دارید سخنرانی فوقالعادهای ارائه دهید، باید آن را با دقت بنویسید و بارها تمرین کنید. اگر میخواهید تصمیمهای هوشمندانه بگیرید، باید مدام مشورت کنید، از نقاط قوت شخصی خود نهایت استفاده را ببرید و انتخابهای درست داشته باشید.
مثلاً خلبانی را تصور کنید که وقتی مسئول ترافیک هوایی اطلاعاتی درباره پرواز و شرایط جوی به او ارائه میدهد و میگوید که در کدام باند فرود بیاید، رویکرد “هرچه بادا باد” به این اطلاعات داشته باشد. مایکل هوئرتا، رئیس سابق اداره هوانوردی فدرال ایالات متحده معتقد است که کار ساده و واضحی داشته و باید هر روز مطمئن میشده که تعداد مشخصی هواپیما از باندها برخاسته و در باندها فرود میآیند. با رویکرد “هرچه بادا باد” نمیتوانید همه هواپیماها را سالم به زمین بنشانید.
افرادی که میگویند “هرچه بادا باد” نه تنها به خود، بلکه به سازمانشان هم آسیب میرسانند:
نگرش “هرچه بادا باد” میتواند آسیب بزرگی به شغل شما وارد کند و یک دردسر مخرب برای سازمانها باشد. به ویژه، اگر رهبران از تصمیمگیری درست اجتناب کنند، احترام همکاران را از دست میدهند و باعث ایجاد مشکل برای تیم، خود و دیگران میشوند. رهبرانی با این نگرش از ریسک و مسئولیتپذیری اجتناب میکنند و شرکتهایشان را بیهدف به حال خود رها میکنند. آنها احساس هدفمندی افرادشان را تضعیف میکنند و آنها را تشویق میکنند که همین نگرش “هرچه بادا باد” را پیش بگیرند.
حتی اگر نقش رسمی رهبری نداشته باشید، باز هم تصمیمهایتان درباره کار اهمیت دارد. کارمندانی که نگرش “هرچه بادا باد” دارند، خیلی راحت به عملکرد و شهرت شرکت آسیب میزنند. این افراد با اجتناب از تصمیمگیری و مسئولیتپذیری، چندان از شغل خود لذت نمیبرند. در مصاحبه شغلی، مهارتهای شما نمیتواند نگرش “هرچه بادا باد” شما را جبران کند. اگر نسبت به حقوق و درآمدتان هم چنین رویکردی داشته باشید، باعث میشود همیشه دستمزد کمی بگیرید. اگر مطمئن نیستید هنگام مواجهه با یک معضل شغلی باید چه انتخابی داشته باشید، سعی کنید اطلاعات بیشتری جمع کنید. وقتی خود را با دانش توانمند کنید، تصمیمگیریها آسانتر و واضحتر میشوند.
افرادی که نگرش «هرچه بادا باد» دارند، اغلب از رفتار بیدقت خود پشیمان میشوند
پشیمانی زمانی آغاز میشود که افراد با پیامدهای تصمیمگیری نادرست خود مواجه میشوند. دنیل پینک در کتاب «قدرت پشیمانی» میگوید: «پشیمانی طولانیمدت اغلب نتیجه تصمیمهایی است که نگرفتهایم». این بیعملی اغلب به شکل شانه بالا انداختن و گفتن «هرچه بادا باد» نمود مییابد و نشانه رفتاری است که منجر به پشیمانی میشود. هنگام اتخاذ هر تصمیم به مقدار مشخصی خطرپذیری نیاز دارید. شاید از بعضی ریسکهایی که انجام میدهید پشیمان شوید. شاید همه با دیدگاه ریچارد برانسون، مدیرعامل ماجراجوی گروه ویرجین، موافق نباشند که معتقد است: «بهرهبرداری از فرصتها باعث میشود وسعت تواناییهای خود را کشف کنید و در نتیجه از زندگیتان لذت بیشتری ببرید». با این حال، برخلاف برانسون، اغلب انتخابهای شما چندان پرریسک نیستند. چه تصمیم خوبی بگیرید که در دستیابی به اهداف به شما کمک کند و شما را عالی جلوه دهد یا تصمیم بدی اتخاذ کنید که باعث شود ناتوان و درمانده به نظر برسید، تصمیم به انجام کار همیشه بهتر از بیکاری و انفعال است. تغییر هدف بهتر از بیهدفی است.
انتخابهای شما آیندهتان را شکل میدهد، پس قاطع باشید:
استفاده از اصطلاح “هرچه بادا باد” نشان میدهد که به هیچ چیز اهمیت نمیدهید. این روش خوبی برای عبور از مسیر سخت زندگی نیست. چرا وقت خود را با این تفکر هدر میدهید؟ اگر از حالا این رویکرد بیتوجهی را پیش بگیرید، شاید بعد با خود فکر کنید: “کاش بیشتر توجه و بررسی میکردم و بعد تصمیم میگرفتم.”
در بخشهای بزرگی از جهان توسعهنیافته، مردم از حس لوکس تصمیمگیری برای موارد مهم محروم هستند. آنها اغلب مجبورند با شرایط سخت و محدودیتهای فراوان زندگی کنند. اما شما این فرصت را دارید که با تصمیمگیریهای هوشمندانه و آگاهانه، مسیر زندگی خود را بهبود بخشید و به اهداف خود نزدیکتر شوید.
بنابراین، به جای اینکه بگویید “هرچه بادا باد”، مسئولیت تصمیمهای خود را بپذیرید و با دقت و توجه بیشتری به انتخابهای خود نگاه کنید. این رویکرد نه تنها به شما کمک میکند تا از پشیمانیهای آینده جلوگیری کنید، بلکه به شما امکان میدهد تا زندگی پربارتری داشته باشید و به موفقیتهای بیشتری دست یابید.